Sự khác nhau giữa máy nén khí có dầu và không dầu

Nếu dựa vào chất lượng khí nén hay việc bôi trơn động cơ thì chúng ta có thể chia máy nén khí thành 2 loại là máy nén khí có dầu và không dầu. Cả hai dòng máy này được được sử dụng rất phổ biến trong những công việc khác nhau tùy vào đặc điểm riêng có. Vậy hai dòng máy bơm hơi khí nén này có gì khác nhau? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết qua những thông tin chia sẻ sau đây nhé.

Máy nén khí có dầu là gì?

Nói về máy nén có dầu và không dầu, chúng ta đang nói đến phương tiện bôi trơn bơm trong máy. Để nén không khí, máy bơm hút không khí từ khí quyển với sự hỗ trợ của piston hoặc trục vít quay trong một buồng nén. Tại đây không khí sẽ được nén, gia tăng áp suất nhờ sự chuyển động qua lại liên tục của piston. Và khi khí nén đủ áp, chúng sẽ được xả vào bình chứa.

Để máy bơm hơi hoạt động bình thường, piston hoặc trục vít quay cần phải chuyển động trơn tru trong buồng nén với lực cản hoặc ma sát ít nhất. Để đạt được điều đó, nó cần được bôi trơn đúng cách.

Máy nén khí có dầu là những máy nén sử dụng dầu để bôi trơn. Điều này có nghĩa là bạn phải thêm dầu và thay dầu thường xuyên để máy móc tiếp tục hoạt động, giống như cách bạn thay dầu cho xe máy hay ô tô của mình.

Máy nén khí không dầu là gì?

Khác với những chiếc máy nén khí có dầu, máy nén khí không dầu không cần bôi trơn bằng dầu. Chúng ta không phải thay bất kỳ loại dầu nào trong quá trình sử dụng. Vì máy vẫn sử dụng piston hoặc trục vít quay chuyển động liên tục để nén khí cho nên chúng ta cần bôi trơn để tránh độ ma sát cũng như lực cả quá cao. 

Để giải quyết vấn đề bôi trơn cho piston và trục vít thì những bộ phận này ngay từ khâu sản xuất đã được phủ bằng các vật liệu có khả năng bôi trơn như Teflon. Teflon là một chất bột màu trắng, không có mùi, không có vị và không độc. Nó thường được gọi là “Vua nhựa”. Teflon có tính ổn định hóa học tuyệt vời với khả năng chống ăn mòn, tạo độ kín khí, cách điện, chống lão hóa tốt, chịu nhiệt độ cao với nhiệt độ làm việc có thể lên đến 250 ℃. Đặc biệt độ bôi trơn cao và không dính khiến chúng được sử dụng trong máy nén khí không dầu.

Ngoài ra một số máy nén khí không dầu cũng sử dụng nước thay cho dầu làm nguyên liệu bôi trơn và cũng để làm mát máy bơm trong quá trình hoạt động.

Hầu hết các nhà sản xuất cũng sử dụng động cơ có mã lực thấp và RPM thấp để chạy máy bơm không dầu nhằm giảm hao mòn và tiếng ồn tạo ra trong khi vận hành máy.

Sự khác nhau giữa máy nén khí có dầu và không dầu

Bây giờ, chúng ta hãy đi sâu vào sự khác biệt của hai dòng máy nén khí này bằng cách so sánh hai loại theo các tiêu chí riêng lẻ.

Chất lượng khí nén đầu ra

Một trong những điểm khác biệt rõ nhất của hai dòng máy này chính là chất lượng của khí nén đầu ra. 

Trong hầu hết các máy nén khí piston (loại phổ biến nhất), không khí được hút vào xi lanh bơm và được nén bởi một piston di chuyển lên xuống bên trong xi lanh. Với máy nén khí có dầu, dầu bên dưới được ngăn ra khỏi buồng nén bằng vòng đệm piston, nhưng chắc chắn một số dầu sẽ thoát vào buồng nén dưới dạng hơi do đó mà khí nén đầu ra có lẫn dầu. Mặc dù có một hoặc nhiều bộ lọc hoặc bộ tách không khí/dầu nằm ở hạ lưu của buồng nén để loại bỏ dầu nhưng nó không phải lúc nào cũng hiệu quả 100%.

Vì là khí có lẫn hơi dầu cho nên dòng máy bơm hơi này phù hợp cho các ngành không đòi hỏi khí nén chất lượng cao như sửa chữa, khai khoáng, xây dựng,… 

Mặc dù rất hiếm, nhưng nếu dầu quá nóng, nó có thể thải ra khí carbon monoxide (CO) – đây là một loại khí độc.

Máy nén khí không dầu vì không chứa dầu nên khí nén đầu ra không có hơi dầu hoặc khí carbon monoxide. Chất lượng khí sạch, kết hợp cùng nhiều hệ thống lọc cho nên những máy nén khí này phù hợp với các ngành chuyên biệt đòi hỏi khí sạch 100% như y tế, sản xuất dược phẩm, chế biến thực phẩm,…

Lưu lượng khí

Với lưu lượng khí, hai dòng máy này có sự khác biệt đáng kể.

Máy nén khí bôi trơn bằng dầu có sản lượng khí đầu ra cao hơn máy nén không dầu. Điều này là do chúng thường hoạt động ở tốc độ (rpm) cao hơn so với các mẫu không dầu có cùng kích thước. Thiết bị phù hợp cho các ứng dụng sử dụng khí nén liên tục, nơi máy bơm sẽ chạy trong thời gian dài chẳng hạn như sơn, sửa chữa ô tô hoặc cắt và mài. Đây là lý do tại sao máy bơm hơi có dầu là lựa chọn ưu tiên trong nhiều ngành công nghiệp.

Máy nén khí không dầu thường có lưu lượng khí đầu ra thấp hơn so với các máy nén có dầu có cùng kích thước. Đó là lý do tại sao chúng được sử dụng phổ biến hơn cho các công việc không đòi hỏi nhiều khí nén cũng như hoạt động liên tục. 

Độ ồn khi vận hành

Một điểm khác biệt chính giữa máy nén khí có dầu và không dầu là khả năng tạo ra tiếng ồn của chúng. Máy chạy dầu ít ồn hơn máy không dầu.

Điều này là do các máy nén khí có dầu được bôi trơn tốt hơn máy nén không có dầu. Dầu có thể hoạt động như một chất giảm tiếng ồn cũng như một chất bôi trơn, đó là một lý do tại sao máy nén có dầu được cho là hoạt động êm ái hơn. Các máy nén khí có dầu thường lớn hơn và có nhiều vật liệu bao quanh, có thể giúp giảm tiếng ồn và độ rung.

Vì vậy, nếu bạn muốn tìm những máy nén khí giảm âm thì nên chọn một thiết bị bôi trơn bằng dầu. Mặt khác, nếu bạn không quan tâm đến độ ồn do máy tạo ra, thì bạn có thể sử dụng bất kỳ loại nào.

Độ bền bỉ

Độ bền là một vấn đề quan trọng khác khi nói đến máy nén khí có dầu và không dầu. Máy nén khí bôi trơn bằng dầu rõ ràng là bền hơn máy nén không dầu. Dầu thực hiện rất tốt nhiệm vụ bảo vệ các bộ phận của máy bơm hơi nén khí khỏi nhiệt độ quá cao và giảm thiểu sự hao mòn thông thường. Dầu còn chứa các chất phụ gia để bảo vệ chống lại sự ăn mòn và rỉ sét. Nếu dầu trong máy bị biến chất thì chúng ta chỉ cần thay dầu mới là máy sẽ lại chạy êm như mới.

Những máy nén khí không dầu có độ bền kém hơn do khả năng bôi trơn vĩnh viễn bằng các vật liệu như Teflon của các đơn vị không dầu sẽ hao mòn theo thời gian và không thể thay mới. Một khi nó bị mòn, các chi tiết chuyển động sẽ gia tăng độ ma sát, độ ồn ngày càng to hơn.

Chi phí cho máy nén khí

Khi so sánh chi phí máy nén khí chúng ta cần quan tâm đến kích thước, dung lượng, công suất máy. Máy nén không dầu thường có kích thước nhỏ hơn so với kiểu có dầu.

Nhìn chung máy nén khí bôi trơn bằng dầu thường đắt hơn máy nén không dầu. Điều này một phần là do máy có dầu đòi hỏi chế tạo phức tạp hơn và được làm từ các vật liệu đắt tiền hơn. Ngoài ra còn vì chúng mất thêm chi phí bảo trì. Cụ thể là chi phí dầu máy nén khí, bộ lọc dầu và bộ tách khí/dầu có thể tăng lên theo thời gian. Tất nhiên, vì tất cả những lần bảo trì đó sẽ kéo dài tuổi thọ của chúng, điều này có thể bù đắp về lâu dài.

Máy nén khí không dầu có giá rẻ cũng như tiết kiệm chi phí trong suốt quá trình vận hành. Máy thường được làm từ những vật liệu có giá rẻ hơn. Chi phí bảo trì thấp do không mất chi phí thay dầu định kỳ, không cần thay bộ lọc dầu, bộ tách dầu. Những model này chỉ cần thay bộ lọc khí nén đầu vào định kỳ.

Những ưu nhược điểm máy nén khí có dầu và không dầu

Từ những đặc điểm vừa kể trên, chúng ta có thể phần nào thấy được ưu nhược điểm của máy nén khí có dầu và không dầu như sau:

Máy nén khí có dầu

Ưu điểm:

• Có lưu lượng khí đầu ra lớn cũng như xếp hạng mã lực cao hơn.
• Tốt hơn cho các ứng dụng nặng đòi hỏi khí nén sử dụng liên tục.
• Có xu hướng bền bỉ với tuổi thọ cao hơn.
• Máy vận hành êm ái hơn.

Hạn chế: 

• Chi phí trả trước và phí bảo trì cao hơn.
• Yêu cầu bảo trì nhiều hơn.
• Không lý tưởng cho nhiệt độ thấp. Nhiệt độ quá thấp có thể khiến dầu bị đặc lại, không thể vận hành.
• Nguồn cấp khí nén có thể bị nhiễm dầu/khói độc.
• Khó vận chuyển hơn do trọng lượng lớn và nguy cơ rò rỉ dầu.

Máy nén khí không dầu

Ưu điểm:

• Có thiết kế nhỏ gọn với tính di động cao hơn, dễ vận chuyển hơn.
• Tốt hơn khi sử dụng ở nhiệt độ thấp vì không sử dụng dầu bôi trơn.
• Cung cấp khí nén sạch, không lẫn dầu, không lẫn nước.
• Yêu cầu bảo trì rất ít do không cần thay dầu cũng như thay nhiều phụ kiện.
• Giá máy nén khí không dầu thấp hơn.

Nhược điểm:

• Lưu lượng khí nén đầu ra không cao.
• Độ bền thấp hơn máy nén có dầu.
• Độ ồn máy lớn do độ ma sát giữa các chi tiết.
• Không phù hợp cho những ứng dụng nặng và sử dụng khí liên tục.

Trên đây là một số thông tin khái lược về sự khác nhau giữa máy nén khí có dầu và không dầu. Chúng ta không thể xác định được máy nào tốt hơn, nó phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng của bạn. Hy vọng bài viết này đã cho bạn một nền tảng để từ đó hiểu hơn về thiết bị này.